ÇAMAŞIR
SUYUNUN TARİHÇESİ
MÖ. Yaklaşık
4-5 binli yıllarda; yani daha günümüz çamaşır suları üretilmeden binlerce yıl
öncesinde kirli kıyafetler bir dizi yıkama teknikleri kullanılırdı. Bunların en
bilinenleri kül suyunda bekletme, tekrarlanan kaynatma yöntemi, üre, potas,
sülfürik asitle ıslatma ve çeşitli alkali maddelerle ıslatma yöntemleridir. Bu gibi
yöntemleri kullanılmış olan ve bugün bilinen bazı milletleri şöyle
sıralayabiliriz.
M.Ö. 5000- Mısırlılar: Bu gün için keşfedilmiş ve yıkama
yapan en eski millettir. Daha çok giyecekleri yıkayıp güneşte kurutma yöntemini
kullanmışlardır.
M.Ö. 3000- … : 3000 binli yıllarda yakılan tahta külleri
çamaşır suyu olarak kullanılırdı. Elde edilen küller suyla karıştırılır ve
çamaşırlar belirli sürelerle bu hazırlanan bu sularda bekletilirdi. Yeterince ıslatılan
bu çamaşırlar güneşte kurutulurdu. Böylece mükemmel bir beyazlık elde edilirdi.
M.S. 1000-1200- Hollandalılar: Bu dönemde Hollandalılar farklı bir
yöntem geliştirerek yaklaşık 200 yıl boyunca Avrupalılara örnek oldular. Onları
böyle popüler kılansa; ekşimiş sütün tahriş edici özelliğini daha önceden
keşfedilmiş olan kül suyuna ilave etmeleri oldu. Böylece yıkama teknikleri bir
adım daha modernleşmiş oldu. Ancak keşfedilen bu yöntem eski yöntemlere oranla
çok iyi temizlemesine rağmen işlemin daha uzun sürmesinden ötürü sıkıntılıydı. Bu
sıkıntının nedeni; yıkama işleminin haftalarca sürmesi ve bu sebeple
çamaşırların bekletilebilineceği geniş alanlar gerektirmesiydi.
Çamaşır Suyu İsminin Tarihteki İlk
Kullanımı:
Tarihi kaynaklar
çamaşır suyu (bleach) isminin M.S. yaklaşık 1200 yıllarda İngilizcede
kullanıldığını göstermektedir.
Ancak 1756
yılında Edinburglu bilim adamı olan Francis Home, Hollandalıların aksine
yıkamada sülfürik asiti kullanmayı denemiş ve başarılı bir sonuç almıştır. Üstelik
bu formül ile yıkama süresi de inanılmaz derecede düşerek yaklaşık 12 saate
kadar gerilemiş oldu.
1772: Günümüz çamaşır sularının da etken maddesi olan kloru
ilk defa aslen İsveçli olan Almanya doğumlu kimyacı Karl Wilhelm Scheele
kullanmıştır. Bu buluşa 40 yıl kadar sonra İngiliz kimyacı Sir Humphrey Davy
yeşilimsi sarı anlamına gelen klor ismini verdi.
1785:
Yıl 1785’i gösterdiğinde bu sefer Fransız kimyacı olan Claude Louis Berthollet;
evlerde kullanılan çamaşır sularının imalatında kullanılan sodyum hipokloriti
keşfetti. Berthollet; bu keşfini kostik klorlu potas çözeltisi ile elde etmişti
ve ilk defa 1789 yılında Javel Suyu ismi ile satışa sunuldu. Bu ürün tarihte o
güne kadarki en iyi sonucu vermiş olmasına rağmen; karışımı oluşturacak olan
maddelerin tam miktarlarda kullanılmalarındaki zorluklardan ve de potasın zaten
çok pahalı olmasından ötürü çok kullanışlı olamadı.
1799 :
Berthollet’in aksine İskoçyalı kimyacı
Charles Tennant klor ile kireç taşını karıştırdı ve beyazlaştırıcı olarak
kalsiyum hipoklorit içeren ilk çamaşır tozunu elde etti. Tennant kısa süre
içinde bu ürününün sadece çamaşırlarda değil yazı kağıdı da dahil olmak üzere diğer
ürünleri de beyazlattığını ispatladı. Bu ispattan sonra birkaç yıl içinde bu
toz tüm Avrupa’ya yayıldı. Berthollet karışımına oranla daha ucuz olmasına
rağmen hala pahalı bir üründü.
1880 : Louis Pasteur : 1880 Yılında Louis Pasteur yaptığı bir
çalışmada sodyum hipokloritin mikropları öldürdüğünü keşfetti.
1913 :
Bugün kullanılan ilk modern çamaşır suyunu Kaliforniya da kurulu olan The
Elektro-Alkaline Co. Firmasının kostik soda çözeltisine klor katılması sonucunda
elde edilen sodyum hipoklorit çözeltisini yani çamaşır suyunu elde etti. Bugün; Sodyum hipoklorit esaslı
çamaşır suları büyük ölçüde çamaşır, temizlik ve suların mikroptan
arındırılması için kullanılmaktadır.
Müq
YanıtlaSil